Pasmo Radziejowej
Ogólne informacje
![Fragment Pasma Radziejowej ;; Źródło: fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)](duzeIMG/800pxprzehybap165.jpg "Fragment Pasma Radziejowej ;; Źródło: fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)")
- pasmo górskie w Beskidzie Sądeckim będące, obok Pasma Jaworzyny Krynickiej, jedną z jego dwóch głównych części. Granicę zacchodnią pasma stanowi rzeka Dunajec, zaś na wschodzie Przełęcz Gromadzka. Jest to pasmo, które posiada również szczyty, które wznosza się ponad 1200 m.n.p.m. a najwyższym z nich jest Radziejowa ( 1266 m n.p.m.), od której pasmo wzięło swoją nazwę.
Pasmo Radziejowej fot. Szymon Narożniak
Pasmo Radziejowej
Topografia
Początek grzbietu głównego można zlokalizować w okolicach Łącka, w dolinie Dunajca. Przepiega on dalej w kierunku południowym tworząc Cebulówkę( 738 m n.p.m.), Koziarz ( 943 m n.p.m.) i Jaworzynkę ( 1001 m n.p.m.). Docierając do Dzwonkówki ( 983 m n.p.m.) zmienia swój kierunek na równoleżnikowy, ciągnąc się na wschód. Wyraźnym obniżeniem, Przełęczą Przysłop ( 832 m n.p.m.) rozpoczyna się kulminacyjne podejście na najwyższe partie pasma: Skałka ( 1163 m n.p.m.), Przehybę ( 1175 m n.p.m.), Wielką Przehybę ( 1191 m n.p.m.), gdzie skręca z powrotem na południe. Następnie wznosi się na bliźniacze szczyty Złomistego Wierchu ( 1224 m n.p.m.) oraz Długa Przełęcz ( 1166 m n.p.m.). Swój najwyższy punkt osiąga na Radziejowej ( 1266 m n.p.m.) aby zacząć obniżanie się w kierunku Przełęczy Żłobki ( 1104 m n.p.m.) aby za chwilę wznieść się na wysoki Wielki Rogacz ( 1182 m n.p.m.). Wznoszenie się i opadania ciąg dalszy: Przełęcz Gromadzka ( 938 m n.p.m.) to umowna granica stanowiąca połączenie pomiędzy Pasmem Radziejowej a Górami Lubowelskimi. Pasmo dociera dalej do znajdującej się na granicy Polski i Słowacji Eliaszówki ( 1023 m n.p.m.), aby następnie zejść do przełomowej doliny Popradu oddzielający go od Gór Leluchowskich, które w sposób ciągły są połączone z Pasmem Radziejowej.
Pasmo Radziejowej
Pasmo Radziejowej
Topografia
Pasmo Radziejowej charakteryzuje się licznymi grzbietami bocznymi. Znaczna część z nich ma przebieg południkowy, rozpoczynając się od doliny Dunajca na północy i zachodzie oraz Grajcarka i Białej Wody po stronie południowej. wyróżniono kilka największych grzbietów odbiegających od głównej grani Pasma Radziejowej:
na północ:
-z Rokity przez Bucznik
-ze Skałko przez Jasiennik i Będzikówkę( 972 m n.p.m.)
z Wielkiej Przehyby (część północna - Zgrzypy ( 1124 m n.p.m.) część wschodnia - Wietrzne Dziury ( 1038 m n.p.m.))
z Wielkiego Rogacza ( 1182 m n.p.m.) przez Międzyradziejówki ( 1035 m n.p.m.) do Kordowca ( 763 m n.p.m.)
na południe:
-z Dzwonkówki ( 983 m n.p.m.) (Bereśnik ( 843 m n.p.m.), Bryjarka ( 679 m n.p.m.))
-z Przehyby ( 1175 m n.p.m.) na południowy zachód ( Czeremcha ( 1124 lub 1146 m n.p.m.), Łysiny ( 1052 m n.p.m.), Kuni Wierch ( 982 m n.p.m.), Gabańka ( 829 m n.p.m.))
-z Przehyby ( 1175 m n.p.m.) na południe ( Pieniążna ( 1078 m n.p.m.), Kiczora ( 806 m n.p.m.), Stary Wierch ( 840 m n.p.m.), wraz z bocznymi odgałęzieniami)
-z Małego Rogacza ( 1162 m n.p.m.) przez Ruski Wierch ( 935 m n.p.m.) na południe
-z Obidzy przez Szczob na Przełęcz Rozdziela ( 803 m n.p.m.)
Nowa wieża Radziejowa ( 1266 m n.p.m.) - Wieża widokowa fot. Krzysztof Tomasiak
Pasmo Radziejowej
Hydrografia
Hydrograficznie obszar Pasma Radziejowej jest słaby pod względem występowania dużych rzek głównych: Dunajec oraz Poprad stanowią jedynie jego granicę. Nie występują tutaj prawie żadne stawy czy jeziora. W dolinach płyną liczne potoki i strumienie, które głęboko wcinają się w podłoże skalne: Obidzki Potok, Jaworzynka, Przysietnica, Wielka Roztoka, Mała Roztoka, Skotnicki Potok, Sopotnicki Potok , Sielski Potok , Stary Potok, Czarna Woda, Biała Woda oraz Czercz. Są to przeważnie dopływy Dunajca lub Grajcarka, tylko Czercz oraz Mała i Wielka Roztoka uchodzą do Popradu. Na Sopotnickim Potoku znajduje się ponadto Wodospad Zaskalnik, a na Majdańskim Potoku zlokalizowano Wodospad Wielki.
Widok na rzekę Poprad
Pasmo Radziejowej
Polany i Turystyka
![Polana Poczekaj ;; źródło: fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)](duzeIMG/poczekajbs23.jpg "Polana Poczekaj ;; źródło: fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)")
Polany, podobnie ja w innych pasmach Beskidu Sądeckiego stanowią dość przykry widok. Koniec XIX w. oraz okres dwudziestolecia międzywojennego był zagrożeniem, jeżeli chodzi o lesistość Pasma Radziejowej. każdy obszar leśny, który nadawał się na pole orne bądź pastwisko był karczowany. Epizod tworzenia łak i pastwisk skończył się wraz z Akcją Wisła, gdy przesiedlono Łemków z tego obszaru. Osadnicy zajęli tylko obszary dolinne a wyżej połozone pastwiska i łąki zalesiano. Część obszarów pozostawiono naturze, która sama zajęła się przywróceniem terenów do stanu pierwotnego. Po 1990 r. zaprzestano również z powodu nieopłacalności ekonomicznej wypasu owiec i bydła na pozostałych polanach w wyższych partiach gór. W 2010 ostały się jeszcze m.in. polany:
Polana Cyrhla nad Zbyszowską ( 621 - 699 m n.p.m.),
Polana Głucha Dolina ( 470 - 510 m n.p.m.),
Hala Konieczna ( 990 - 1090 m n.p.m.),
Polana Herślowa ( 898 m n.p.m.),
Polana Jasionowa ( 500 - 730 m n.p.m.),
Polana Kanarkówka ( 671 - 689 m n.p.m.),
Polana Kolebisko ( 820 m n.p.m.),
Polana na Kordowcu ( 763 m n.p.m.) ,
Kramarka ( 920 - 960 m n.p.m.),
Krótka Polana ( 888 - 898 m n.p.m.),
Polana Litawcowa ( 938 m n.p.m.) ,
Przełęcz Maćkowska ( 875 m n.p.m.),
Polana Magorzyca ( 800 - 890 m n.p.m.),
Polana Paszkowa ( 660 - 720 m n.p.m.),
Polana Niemcowa,
Polana Poczekaj ( 720 m n.p.m.),
Polana Przysłop ( 832 m n.p.m.),
Polana Smutkowska ( 680 - 750 m n.p.m.),
Polana Stos ( 790 - 820 m n.p.m.),
Polana Trześniowy Groń ( 790 - 960 m n.p.m.),
Polana Wdżary Niżne ( 856 m n.p.m.),
Polana Wdżary Wyżne ( 856 m n.p.m.).
Hala Konieczna ( 990 - 1090 m n.p.m.) widoczna od wejścia z Perci Sosnowskiego fot. monterek58.rzeszow.pl
Pasmo Radziejowej
Ośrodki turystyczne
![Palenica i Dzwonkówka (w tle) ;; źródło: fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)](duzeIMG/800pxpalenicap102.jpg "Palenica i Dzwonkówka (w tle) ;; źródło: fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)")
Turystyka w tej części Beskidu Sądeckiego jest dość duża. Jednym z ważniejszych ośrodków, lezących na granicy Pienin i Beskidu Sądeckiego jest Szczawnica - uzdrowiskowa miejscowość z licznymi źródłami mineralnymi oraz świetnie rozwiniętą baza turystyczną. W samych górach położone są dwa schroniska PTTK: Schronisko Bacówka pod Bereśnikiem ( 843 m n.p.m.) oraz Schronisko na Przehybie ( 1150 m n.p.m.). Poza tym są dwa inne schroniska:
Schronisko Chatka pod Niemcową ( 960 m n.p.m.),
Schronisko Bacówka na Obidzy ( 931 m n.p.m.). Na opadających ku dolinie Czercza stokach Eliaszówki ( 544 m n.p.m.), w części Piwnicznej-Zdrój zwanej Suchą Doliną, znajduje się kompleks wyciągów narciarskich. Jest to jeden z większych w regionie ośrodków turystyki zimowej.
Pasmo Radziejowej fot. tadeusz dziedzinaC
![Panorama z Bacówki nad Wierchomlą. Widoczne Pasmo Radziejowej oraz, w tle, Tatry ;; fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)](duzeIMG5/Bacowka_nad_Wierchomla_-_panorama.jpg "Panorama z Bacówki nad Wierchomlą. Widoczne Pasmo Radziejowej oraz, w tle, Tatry ;; fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)")
Panorama z Bacówki nad Wierchomlą ( 895 m n.p.m.). Widoczne Pasmo Radziejowej oraz, w tle, Tatry ;; fot. Jerzy Opioła
![Pasmo Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Widok spod Wysokich Skałek;; fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)](duzeIMG5/Pasmo_Radziejowej_P16-2.jpg "Pasmo Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Widok spod Wysokich Skałek ;; fot. Jerzy Opioła, licencja: [CC BY-SA 4.0] https://pl.wikipedia.org/ (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)")
Pasmo Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Widok spod Wysokich Skałek ;; fot. Jerzy Opioła
Galeria
