BESKID SĄDECKI - Rzeki
Rzeka to naturalny, powierzchniowy ciek płynący w wyżłobionym przez erozję rzeczną korycie. W Polsce przyjmuje się, że rzekę stanowi ciek o powierzchni dorzecza powyżej 100 km2. Początek rzeki może mieć formę źródła lub obszaru źródliskowego, choć nierzadko zdarza się, że rzeka powstaje z połączenia kilku potoków lub wypływa z jeziora. Zasilana jest wodami z opadów atmosferycznych, a także przez wody podziemne. Rzeka uchodzi do innej rzeki, jeziora, morza lub wysycha przed ujściem do morza. Rzeki uchodzące do zbiornika wodnego nazywa się rzekami głównymi, pozostałe to ich dopływy. Rzeka główna wraz z dopływami tworzy system rzeczny.
Rzeką o największym znaczeniu jest w Beskidzie Sądeckim Poprad, który stanowi granicę między
Pasmem Jaworzyny a
Pasmem Radziejowej.
Swoje źródła ma na wysokości niemal 2000 m n.p.m., w tatrzańskich stawach - Wielkim Hinczowym i Zmarzłym. Następnie przepływa przez słowackie kotliny, aby w końcu koło Leluchowa wpłynąć do Polski. Przełom Popradu dzieli się na dwa główne odcinki: od Muszyny do Łomnicy-Zdrój oraz od Łomnicy-Zdrój do Starego Sącza, w którym uchodzi do Dunajca. Antecedentny przełom Popradu tworzył się od końca trzeciorzędu, kiedy to wraz z wydźwiganiem się Beskidów rzeka wcinała się w podłoże coraz głębiej. Obiektami, które stanowią ciekawy walor krajobrazowy są jeziorka osuwiskowe powstałe w niszach osuwiskowych. Najstarsze, pochodzące z początku XIX wieku, znajdują się na stoku Kicarza.
Dunajec, którego prawym dopływem jest Poprad, płynie wzdłuż zachodnich granic Beskidu Sądeckiego. Między Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą stanowi granicę polsko-słowacką oraz tworzy najbardziej znany w Polsce przełom rzeczny, pokonywany przez turystów na flisackich tratwach już od pierwszej połowy XIX wieku. Dalej Dunajec płynie u podnóży pasma Radziejowej, by następnie wpłynąć do Kotliny Sądeckiej. Beskid Sądecki od Beskidu Niskiego oddziela rzeka Kamienica Nawojowska, która wypływa spod Jaworzyny Krynickiej. Z kolei naturalną granicą między Pieninami a Beskidem Sądeckim jest rzeka Grajcarek przepływająca przez Szczawnicę.
Rzeka | Pasmo Górskie | Szczyt |
---|---|---|
Kamienica Nawojowska | Pasmo Jaworzyny | Jaworzyna Krynicka |
Muszynka | Pasmo Jaworzyny Góry Leluchowskie |
Przełęcz Tylicka |
Poprad | Pasmo Jaworzyny Pasmo Radziejowej |
Wysokie Tatry |
Wielka Roztoka | Pasmo Radziejowej | Mała Radziejowa |
Rzeka | Pasmo Górskie | Szczyt |