Opis Schronisko na Przehybie

W otoczeniu Przehyby ( 1175 m n.p.m.) znajduje się wiele rozległych hal grzbietowych, w większości o nachyleniu południowym, z których roztaczają się widoki na gniazdo Pienin, Tatry, a w stronę zachodnią na pasmo i szczyty Gorców.

Wyposażenie schroniska:

• 30 miejsc noclegowych w schronisku i 40 miejsc w Jaśkówce o różnym standardzie - w pokojach 1-, 7-os., z umywalką, a czasem i osobną toaletą.
  
• pole namiotowe - w lecie można przenocować na polu namiotowym
  
• bufet i jadalnia - okienko czynne w godz. 8.00-20.00 wydaje ciepłe posiłki - pierogi, naleśniki, dania mięsne (wieczorem większości dań już nie ma). W drugim okienku działa bufet (8.00-20.00), gdzie czasem trzeba się nieźle wystać żeby okienko zostało otwarte.
  

Schronisko na Przehybie ma ściany z kamiennych ciosów, duży taras od widokowej strony i obszerną salę jadalną. Kiedy schronisko ma komplet, gwarantowane jest znacznie tańsze miejsce na podłodze - można więc dotrzeć tu nawet głuchą nocą.
Miejsce to zdecydowanie nie polecane dla prawdziwych turystów, schronisko w zasadzie przypomina hotel a nie schronisko górskie.

Ważniejsze atrakcje turystyczno krajoznawcze:

- doliny przełomu rzek Dunajca i Popradu z licznymi źródłami wód mineralnych,
- Rezerwat przyrody Baniska ( 141,96 ha) na północnych stokach Radziejowa ( 1266 m n.p.m.),
- wodospad "Sewerynówka" w dolinie Sopotnicki Potok , niedaleko Szczawnicy (przy szlaku niebieskim Szczawnica - Przehyba),
- Kamień Kingi pod szczytem Skałki ( 1163 m n.p.m.) przy szlaku Jazowsko Przehyba (znaki zielone),
- rumowisko skalne na Wietrznych Dziurach przy szlaku z Rytra na Przehybę (znaki niebieskie),
- formy skalne przy szlaku Stary Sącz - Przehyba na stokach północnych Przehyby (znaki żółte),
- historia walk żołnierzy ruchu oporu w rejonie Pasma Radziejowej,
- pomniki upamiętniające walki partyzanckie z okresu II wojny światowej: na Przysłopiu, na Przehybie, na Polanie Koniecznej, na Radziejowej i w Piwnicznej-Zdrój,
- rozległe i malownicze panoramy górskie roztaczające się z punktów widokowych na Suchym Groniu, Dzwonkówce ( 983 m n.p.m.), Skałce ( 1163 m n.p.m.), Przehybie ( 1175 m n.p.m.), Niemcowej ( 963 m n.p.m.), Kordowcu ( 763 m n.p.m.), z Przełęczy Obidza ( 938 m n.p.m.), z Eliaszówki ( 1023 m n.p.m.) oraz z innych grzbietów polan leżących wzdłuż szlaków turystycznych,
- kwitnące wiosną sady w rejonie Łącka i Jazowska, gdzie rokrocznie odbywa się impreza p.n. "Święto kwitnącej jabłoni",
- oryginalny wiatrak (konstrukcja beczkowa) przy osiedlu na szlaku żółtym Łącko - Suchy Groń - Dzwonkówka,
- zabytki kultury materialnej w Starym Sączu (układ urbanistyczny wraz z zabudową, muzeum w starym gotyckim domu, kościół parafialny, resztki murów obronnych), - zabytkowe budynki dawnych osadników w Gołkowicach,
- budownictwo regionalne przysiółków góralskich, takich jak: Niemcowa, Obidza, Kordowiec, Bukowiec, Bzianki, Przysłop, Pogwizdówka, Poboisko, , Świnkówka, Lasy Brzyńskie, Pasula, Swornikówka.

Historia schroniska

Pierwsze plany budowy schroniska pojawiły się już w 1908 w miejscowym Towarzystwie Tatrzańskim. Projekty te jednak zostały odłożone do czasu zebrania odpowiedniej sumy pieniędzy. Powrócono do nich dopiero 20 lat później, wtedy jednak pojawiły się problemy z kupnem odpowiedniej parceli. Najpierw nie chciała jej sprzedać gmina Szlachtowa, a później hrabia Stadnicki, właściciel okolicznych terenów. Porozumienie zawarto dopiero w 1936. Pierwszą część schroniska (parter) udostępniono w październiku 1937, a na początku następnego roku możliwości noclegowe zwiększyły się do 52 miejsc. Dzierżawcą schroniska został góral ze Szczawnicy, Walenty Symela. W 1938 otrzymało imię Kazimierza Sosnowskiego.

W okresie okupacji schronisko było czynne do 1943, przy czym w latach 1940 - 1941 gospodarzył tam reichsdeutsch Aleksander Bittner, zapalony turysta górski i narciarz. Był to człowiek rozdarty pomiędzy lojalnością wobec dwóch ojczyzn - Polski i Niemiec, życzliwy wobec Polaków, a nawet konspiracji - na początku 1942 popełnił samobójstwo. Być może przerosła go sytuacja ciągłego lawirowania pomiędzy Niemcami i Polakami. Następnym gospodarzem był volksdeutsch Jorman, który również przymykał oko na turystów mających kontakty z partyzantami. W 1944 zamiast Jorman opuścił teren, który z powodu działań partyzanckich stał się zbyt niebezpieczny - wtedy na dobre zagościły w schronisku różne grupy bojowe. Nie mogło to ujść uwadze władz i w listopadzie Niemcy ostrzelali obiekt z działka przeciwlotniczego, a w grudniu oddział Wehrmachtu spalił resztki zabudowań.

Po wojnie problemem w odbudowie stały się znowu środki finansowe. W 1953 PTTK postawiło schron turystyczny, mogący pomieścić 16 osób - część materiałów wnoszono na plecach. Wkrótce rozpoczęto budowę schroniska z prawdziwego zdarzenia i w sierpniu 1958 stanął kamienny obiekt, kryty gontem, architekturą wpisujący się w beskidzki krajobraz. Posiadał centralne ogrzewanie i ciepłą wodę, a także oświetlenie elektryczne i telefon, co w tamtym czasie wcale nie było normą wśród schronisk. Dawny schron służył turystom jeszcze do 1982.

17 grudnia 1991 spłonęła drewniana część obiektu. Na szczęście w budowie był już nowy budynek, tzw. Jaśkówka, który już od następnego roku mógł przyjąć 30 osób. Obok postawiono tymczasowy bufet, a spalone schronisko odbudowano i od 1998 ponownie może spełniać swoje zadanie.