Opis Kościół Ducha Świetego w Nowym Sączu

Norbertanów urzędujących w budynku klasztornym osadził król w roku 1409 i nadał im pod opiekę kilka okolicznych wiosek: Dąbrówkę Januszową, Kwieciszową, Wolfową i Boguszową. Zakonnicy istnieli w mieście aż do roku 1784 kiedy to zakon został skasowany przez cesarza austryjackiego Józefa II. Budynki poklasztorne zostały zamknięte a cały teren przekształcono w magazyn wojskowy, w którym składowano prowiant . Zabytkowy ołtarz ocalał - został zabity deskami.

Dalsze losy świątyni przez kolejne pięćdziesiąt lat były niezmienne, opustoszałe wnętrza popadały w ruinę. Dopiero w roku 1831 gdy wybuchł pożar w kościele i klasztorze w Tyńcu koło Krakowa władze gubernatorium galicyjskiego złożyli propozycję mieszającym tam jezuitom na przejęcie obiektów w Nowym Sączu. Jezuici zgodzili się na ta propozycję i wraz z mieszkańcami grodu odbudowali klasztor. Otworzyli równocześnie kolegium teologiczne, którego wykładowcami byli profesorowie, którzy głównie zostali wygnani z Rosji.

Rozwijający się zakon jezuitów kupił po niedługim czasie sąsiadujący budynek, który tworzył teraz całość z wcześniej otrzymanym klasztorem. Dodatkowo zakupili poniższą skarpę gdzie urządzili ogrody oraz postawili młyn a w 1838 roku przejęli prowadzenie gimnazjum w popijarskim gmachu. Musieli oni jednak opuścić Nowy Sącz, kiedy to w 1848 dekret carski zniósł zakon. Jednakże 5 lat później powrócili na swoją dawną własność, gdzie kontynuowali dzieła wcześniej zapoczątkowane.

Obecnie kościół Ducha Św. to budowla gotycka, pozostałe zaś obiekty to budowle XV i XVIII wieczne. Najmłodsza rozbudowa wykonana przez Jezuitów pochodzi z XIX wieku. Najcenniejszym zabytkiem jest XV wieczne prezbiterium. Wnętrze skrywa wizerunek Matki Boskiej Pocieszenia, który został namalowany w 1568 roku przez nieznanego malarza. Uważany jest on za najpiękniejszy obraz przedstawiający wizerunek Matki Boskiej. Koronacja wizerunku zaplanowana była w latach 30. XX wieku, jednakże działania wojenne przesunęły tą datę na 11 sierpnia 1963 roku przez Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego w asyście m.in. Karola Wojtyły. Trwających 9 dni uroczystościach wzięło udział 700 księży oraz 300 tys. wiernych.

Innym wyposażeniem świątyni są umieszczone trzy ołtarze boczne: Krzyża Świętego, Najświętszego Serca oraz św. Andrzeja Boboli. Po lewej stronie w przylegającej nawie znajduje się ołtarz św. Józefa. Kościół otoczony jest obszernym dziedzińcem którego zwieńczeniem są mury i częściowe krużganki. Na placu znajduje się również ołtarz polowy oraz figura Matki Bożej. W refektarzu podczas prac remontowych odsłonięto ścianę z piaskowca, która została wzniesiona przez pierwszych gospodarzy klasztoru. Również nad schodami odkryto ceglane sklepienie mające kilkaset lat.