Szlak Cerkwi Łemkowskich

Dawna cerkiew greko - katolicka p.w. św. Kosmy i Damiana Berest

Jest to dawna cerkiew znajdująca się ma terenie gminy Krynica w miejscowości Berest na Szlaku Cerkwi Łemkowskich w Beskidzie Sądeckim. Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Cerkiew została wybudowana w roku 1842. Według podań, zastąpiła ona starszą cerkiew, z której prawdopodobnie pochodzi wieża. Podobnie jak pozostałe cerkwie na szlaku, wzniesiono ją w typie sakralnego budownictwa zachodnio - łemkowskiego.
Budowla jest całkowicie zbudowana z drewna, o konstrukcji zrębowej oraz z wieżą o konstrukcji słupowej. Dach składa się z gontów a sama konstrukcja wieży z nadwieszką izbicką, która jest szalowana deskami z sobotami znajdującymi się przy ścianach. Wszystkie dachy zostały podbite blachą. Budynek wieńczą trzy baniaste wieżyczki ze ślepymi latarniami dodatkowo ozdobione kopułkami i kutymi krzyżami. Wieże cerkwi są zdobione przez hełmy ze ślepymi latarniami pochodzenia barokowego wraz z cebulastymi kopułkami z krzyżami.

Ściany cerkwi p.w. św. Kosmy i Damiana zdobione są przez polichromię, która została wykonana w 1928 roku. Jest to polichromia figuralna - ornamentalna. Koleinum cennym zabytkiem cerkwi są odrzwia, które zostały przeniesione z nieistniejącej już cerkwi w Nieznajowej. Całość wyposażenia utrzymana została w tradycji cerkiewnej. Wokół cerkwi kamienny mur. Na linii cerkwi drewniana bramka z daszkiem namiotowym i hełmem takim samym, jak nad cerkwią. Na zewnątrz muru nowa, drewniana dzwonnica.

Wnętrze Cerkiewi greko - katolickiej p.w. św. Kosmy i Damiana w Bereście

Wnętrze cerkwi nakryte jest sklepieniami pozornymi w kształcie kopulastym. Bogate wyposażenie cerkiewne pochodzi z XVII-XX w. Nad nawą i prezbiterium znajdują sie oddzielne dachy namiotowe, które są łamane uskokowo. Wnętrze świątyni nakryte jest stropami. Środek cerkwi zdobi ikonostas, zestawiony w XIX w. z ikon z XVII i XVIII w., dwie z nich pochodzą z XVI wieku: Matka Boska z Dzieciątkiem z postaciami świętych i św. Michał Archanioł. W cerkwi w centralnym miejscu znajduje sie barokowo-klasycystyczny ołtarz główny z XIX w. z ikonami z pocz. XVII w. oraz dwa barokowe ołtarze boczne z XVIII w. W tych ołtarzach umieszczono obraz Opieki Najświętszej Marii Panny (Pokrownej) z 1621 r. Został on przełożony z cerkwi w Izbach.

Berest 22, Krynica-Zdrój
GPS: 49°30'09.5"N 20°58'17.0"E