Szlak Architektury Drewnianej

Dawna cerkiew greko - katolicka p.w. św. Kosmy i Damiana w Tyliczu

Jest to dawna cerkiew greko - katolicka znajdująca się ma terenie gminy Krynica Zdrój w miejscowości Tylicz na Muszynka na Szlaku Cerkwi Łemkowskich w Beskidzie Sądeckim. Obecnie jest to kościół cmentarny rzymskokatolicki. Została wybudowana w latach 1738 - 1744, przebudowana w 1930 roku. Podobnie jak pozostałe cerkwie na szlaku, wzniesiono ją w typie sakralnego budownictwa zachodnio - łemkowskiego.
Cerkiew w Tyliczu istniała już pod koniec XVI wieku, jednak wygląd obecnej cerkwi został uformowany w czasie przebudowy w 1780. Przebudowa wymagana była dwa stulecia później po tym, gdy pierwsza świątynia została doszczętnie zniszczona przez pożar. Cerkiew św. Kosmy i Damiana jest zbudowana całkowicie z drewna o konstrukcji zrębowej w typie sakralnego budownictwa zachodnio - łemkowskiego. Jest ona trójdzielną budowlą o ścianach oszalowanych i wzmocnionych lisicami. Cerkiew wieńczą trzy wieże, zakończone baniastymi hełmami. Ponad przedsionkiem zbudowano wieżę o konstrukcji słupowo-ramowej o pochyłych ścianach. Posiada ona zdwojony drewniany hełm o podstawie namiotowej, wraz z ślepą latarnią i kopułką oraz kuty krzyż.

Wnętrze Dawnej cerkwi greko - katolickiej p.w. św. Kosmy i Damiana w Tyliczu

Cerkiew posiada jedną nawę, która nakrywa łamany dach namiotowy. Do nawy przy ikonostasie przylegają dwa, cechujące wschodnią architekturę cerkiewną, pomieszczenia dla śpiewaków. Nazywają się one kriłosy i nigdzie indziej na Łemkowszczyźnie ich nie można znaleźć. Obecnie pełnią one funkcje kaplic bocznych. Nad prezbiterium znajduje się dach wielopołaciowy. Nadproże portalu głównego wykonane w kształcie łuku o wykroju tzw. oślego grzbietu. Po obydwu stronach nawy cerkwi znajdują się dwie kaplice boczne.
Wnętrze cerkwi posiada ikonostas, który powstał w XVIII wieku. Jest to ikonostas późnobarokowy z elementami współczesnymi. Niestety w latach 80 ubiegłego wieku część oryginalnych ikon została skradziona przez nieznanych sprawców. Zostały one uzupełnione w 2001 roku. Szczególną cechą ikonostasu w cerkwi w Tyliczu są znacznie większe ikony patronów oraz św. Mikołaja. Umiejscowiono je w najniższym rzędzie, jednak są one wyższe od pozostałych, m.in. od carskich wrót i sięgają aż do następnego rzędu. Jest to fenomen wśród cerkwi łemkowskich. W cerkwi znajduje się również polichromia, namalowana w 1938 roku, z okazji 950 lecia Chrztu Rusi. Kilka malowideł to kopie ikon z soboru św. Włodzimierza w Kijowie: są to m.in. postacie świętej Olgi i świętego Włodzimierza.
DK75 19, 33-383 Tylicz
GPS: 49°23'43.5"N 21°01'41.3"E