Nowy Sącz - Dawna Synagoga

Opis Dawna Synagoga w Nowym Sączu

Architektonicznie budynek synagogi był wzniesiony na kształt prostokąta. Jego wymiary sięgały 25 na 19 metrów oraz o wysokości ścian 8 metrów. Całość została zbudowana w stylu barokowym. Całość wieńczył pierwotnie wysoki dach, w stylu polskim, łamany i kryty gontem. Wschodnia ściana posiada występ zwieńczony okulusem. Miał on pierwotnie osłaniać Aron ha-kodesz. Po pożarze z 1897 wnętrze przerobiono na inny styl wraz z odbudową dachu. Dobudowano również nową fasadę z dwukondygnacyjnymi kwadratowymi wieżami, które przypominały pylony i były niewiele większe od całego korpusu synagogi. Obramowano również główne wejście a wysunięty ryzalit zwieńczony został płytką w formie łuku podkowiastego. Elewacje od strony północnej i wschodniej pokryto boniowaniem, który imitował dwukolorowe ceglane pasy.

Wnętrze synagogi znajduje się modlitewna sala o kwadratowym kształcie, do której prowadzi prostokątny przedsionek. Nad nim na piętrze znajdował się otwarty babiniec. Żeby się do niego dostać trzeba było udać się do klatki schodowej w północnozachodniej wieży. W samym przedsionku ulokowano dodatkowo salę sądową gminy żydowskiej. Sala modlitewna pokryta była sklepieniem składającym się z dziewięciu podpór, a całość została wsparta na czterech filarach. Centralną cześć sali ogradzała balustrada z cegły, której wygięte łukowato poręcze i profilowane słupki oraz filary były przykryte ceglanymi stożkami. Całość wieńczyła spłaszczona kopuła z namalowanym nieboskłonem. Na środku stał rzeźbiony stół oraz fotel do obrzezań.

Na wschodniej ścianie pierwotnie znajdował się bogato zdobiony Aron ha-kodesz, który po zakończeniu wojny został zamurowany. Po jego obu stronach stały dwa duże lichtarze. Trzeci, dziewięcioramienny oświetlał stojący opodal pulpit kantora. Po 1974 roku do głównej sali modlitewnej wprowadzona została antresola powiększająca jej wystawienniczą powierzchnię. Obecnie sala główna nakryta jest stropem kasetonowym o dziewięciu polach.