Loading...
BESKID SĄDECKI - Szlak Architektury Drewnianej - Zabudowa w Starym Sączu

Szlak Architektury Drewnianej Beskidu Sądeckiego

Zabudowa w Starym Sączu

Zabudowa w Starym Sączu - najstarsze miasto Sądecczyzny jest położone na wzgórzu pomiędzy Dunajcem a Popradem, w miejscu skrzyżowania dawnej drogi węgierskiej i traktu Nowy Sącz - Nowy Targ. Sącz lokowany po raz pierwszy między 1268 a 1272 r. O niezwykłej wartości Starego Sącza decyduje zachowany w niezmienionej postaci, historyczny układ przestrzenny wraz z zabudową utrzymaną w tradycyjnej skali.

Zaplanowany w czasach średniowiecza układ urbanistyczny składał się z rynku i trzech kościołów: Klasztor Klarysek, Dawny klasztor Franciszkanów i parafialnym. Ośrodkiem miasta jest kwadratowy rynek, z ośmioma ulicami wybiegającymi z jego naroży. Do 1795 r. pośrodku rynku stał wspaniały ratusz, który spłonął w pożarze miasta. W mieście zlokalizowanych jest około 300 zabytkowych obiektów pochodzących z XVIII, XIX i początków XX w. Stary Sącz jest jednym z najstarszych miast Małopolski z najcenniejszymi budynkami właśnie w okolicach przyrynkowych.
Otaczające rynek budynki są przeważnie parterowe, rzadziej piętrowe domy, z XIX i początku XX w. Niektóre z nich powtarzają starsze wzorce podcieniowych domostw (pierzeja południowa i północna). Najbardziej znanym budynkiem jest późnobarokowy dom o łamanym, gontowym dachu - nazywany Domem na Dołkach. Od 1956 r. znajduje się w nim Muzeum Regionalne. Pochodzi z końca XVII w. W dwutraktowe wnętrze cechuje kolebkowe sklepienia oraz sień. Znajduje się w nim oryginalna, XVII-wieczna posadzka z rzecznych otoczaków. Malowniczy wygląd rynku podkreślają rozłożyste lipy z 1877 r.
W południową stronę od rynku wznosi się Kościół fara pw. św. Elżbiety ( gotyk ), przebudowana w połowie XVII w. Na wschód góruje nad miastem zespół klasztorny Klarysek, ufundowany wraz z klasztorem Franciszkanów przez św. Kingę pod koniec XIII w. Kościół i klasztor Klarysek jest obecnie jednym z najcenniejszych założeń klasztornych w Polsce. Zabudowania tegoż klasztoru powstały w 1. poł. XIV w. Mieszczą w swych wnętrzach prawdziwe skarby malarstwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego minionych wieków.
Na Murach klasztornych, tuż przy Bramie Szeklerskiej, widnieje wielkie malowidło przedstawiające najprawdopodobniej herbowego orła Cesarstwa Austro-Węgierskiego. Część malowidła jest zamazana i ma rdzawy kolor. To miejsce jest podobno pamiątką po roztrzaskaniu się wściekłego wojownika Mongolskiego, który wjechał na koniu z ogromnym impetem w obronny mur klasztorny. Kontynuując spacer w kierunku ul. Daszyńskiego i rejon wejścia do Klasztoru, warto zwrócić uwagę na piękną, drewnianą Bramę Szeklerską, dar Węgier z okazji kanonizacji Św. Kingi.

Stary Sącz , 33-340