Loading...
BESKID SĄDECKI - Szlak Architektury Drewnianej - Dawna cerkiew greko - katolicka p.w. św. Michała Archanioła

Szlak Architektury Drewnianej Beskidu Sądeckiego

Dawna cerkiew greko - katolicka p.w. św. Michała Archanioła

Jest to dawna cerkiew greko - katolicka znajdująca się ma terenie gminy Krynica Zdrój w miejscowości Mochnaczka - Niżna na Szlaku Cerkwi Łemkowskich w Beskidzie Sądeckim. Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Najświętszej Mari Panny Częstochowskiej. Cerkiew została wybudowana w XVII wieku, a przekształcona po raz pierwszy w 1846. Cerkiew była odnawiana kilka razy, m.in. w 1923, 1929 i 1960-1964. Podobnie jak pozostałe cerkwie na szlaku, wzniesiono ją w typie sakralnego budownictwa zachodnio - łemkowskiego.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Mochnaczce jest zbudowana w typie północno - zachodnim, jednakże w porównaniu do innych cerkwi z tego regionu jest wariantu młodszego, z poważnymi przekształceniami. Budynek cerkwi jest wzniesiony na konstrukcji zrębowej, szalowana, trójdzielna. Nad budowlą góruje wieża o konstrukcji słupowo-ramowej, która zwęża się ku górze. Posiada ona również nadwieszoną izbicę, na której są malowano tarcze zegarowe. Wieża z izbica zakończona jest barokowym hełmem ze ślepymi latarniami. Słupy wieży obejmują babiniec. Dach całej cerkwi przykryty jest blachą. Nad samym prezbiterium znajduje się dwuspadowy, kalenicowy dach z załamaniem, który przechodzi w jego wschodniej stronie w dach namiotowy. Ciągnie się on aż nad nawę, gdzie został on wysunięty okapem nad dawne prezbiterium. Ściany cerkwi sa szalowane deskowaniem pionowym, zaś ściany samej wieży deskowaniem poziomym.
Wnętrze cerkwi w Mochnaczce Niżnej nakryte jest stropem płaskim z fasetami, czyli ozdobnymi gzymsami na połączeniu ściany i sufitu. Na samych ścianach dominuje polichromia ornamentalna i figuralna, która została przemalowana przez Czesława i Stanisława Kruczka w latach 1960-1964. Najstarszym i najcenniejszym zabytkiem cerkwi św. Michała Archanioła jest kompletny ikonostas pochodzący z początku XVII/VIIIwieku. Znajduje się on między prezbiterium a nawą, za współczesnym ołtarzem z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej (1956 r.), o charakterze neogotyku ludowego. Jest to barokowo - późnoklasycystycznej ikonostas, w którym znajduje się również kilka starszych ikon. W kościele znajdują się również dwa ołtarze barokowe z XVIII wieku oraz ambona z XIX wieku.
Cerkiew obecnie jest nieco zmieniona od pierwowzoru. Składa się z głównej części prezbiterialnej, które jest wydłużone i zamknięte trójbocznie, nieco szerszego dawnego prezbiterium, znacznie szerszej nawy oraz babińca, który także jest wydłużony o kształcie prostokąta. We wschodniej części prezbiterum zlokalizowano zakrystię. Wokół cerkwi znajduje się drewniany płot, który jest osadzony na murowanych słupkach zbudowanych z kamienia. Dojście do cerkwi od strony drogi wyłożone jest ręcznie kamiennymi płytami. Stworzył ją Wasyl Garberga. Ta kilkudziesięcio metrowa dróżka jest ogrodzona płotem i pnie się aż po samą cerkiew. Na samym jej początku znajduje się ozdobna brama wykonana z drewna, w której umieszczono rzeźbę Chrystusa Frasobliwego. Obok cerkwi czynny cmentarz grzebalny z zachowanymi nagrobkami kamiennymi dawnych mieszkańców.

Tylicz 46, 33-383 Tylicz