Opis Schronisko na Jaworzynie Krynickiej

Obecnie schronisko jest piętrowe. Posiada 34 miejsca noclegowe. W budynku jest kuchnia z jadalnią na piętrze oraz kawiarnia na parterze. W przeciwieństwie do tradycyjnych schronisk ten oferuje noclegi jedynie z wyżywieniem. Obiekt posiada również saunę oraz salę konferencyjną. Rozległe panoramy ze szczytu i hotelu udostępniają krajobraz Tatr, Beskidów i gór słowackich, stanowiąc uzupełnienie bajkowej scenerii lasów i hal otaczających Jaworzynę.

Ważniejsze atrakcje turystyczno krajoznawcze:

- rozległa panorama ze szczytu Jaworzyny Krynickiej ( 1114 m n.p.m.); ciekawa nocna panoramo Krynicy-Zdroju i okolicznych miejscowości,
- okryty legendą Diabelski Kamień przy szlaku czerwonym z Krynicy-Zdroju na Jaworzynę Krynicką ( 1114 m n.p.m.),
- Zagubione Skałki na północnych stokach wschodniego ramienia Jaworzyny (oryginalne skalne baszty i ambony w lesie bukowym),
- Jaskinia Zbójnicka pod Jaworzyną Krynicką,
- wodospad w Czarnym Potoku,
- Rezerwat przyrody Uhryń ( 16,52 ha) na północnych stokach Runka ( 1082 m n.p.m.),
- cerkiew z 1643 r. w Powroźniku,
- muzeum przyrodnicze im. Kmietowicza w Krynicy-Zdroju,
- "perła polskich uzdrowisk" Krynica-Zdrój wraz z licznymi źródłami mineralnymi,
- Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej PTTK na Jaworzynie Krynickiej i jego ekspozycja muzealna.

Historia Schroniska

Myśl budowy schroniska na Jaworzynie Krynickiej ( 1114 m n.p.m.) zrodziła się już w 1928 r. w trakcie rozmów działaczy krynickiego Koła P.T.T. z Kazimierzem Sosnowskim. W ich wyniku, w dniu 29 grudnia 1928 r., podczas posiedzenia Międzyoddziałowej Komisji Zachodniobeskidzkiej PTT w Krynicy-Zdroju podjęto uchwałę określającą wielkość i koszt budowy schroniska na Jaworzynie Krynickiej, uzyskano również zapewnienie od płk. Juliusza Ulrycha, dyrektora Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, że PTT otrzyma subwencję na ten cel wysokości 20 000 zł. Pieniądze te wpłynęły na konto komitetu budowy schroniska, jednak zanim na Jaworzynie Krynickiej rozpoczęto budowę schroniska, przekazano je na wykończenie schroniska w Dolinie Chochołowskiej, w chwili zaś rozpoczęcia prac na Jaworzynie zwrócono dotację z nadpłatą. Uzyskawszy w 1929 r. samodzielność, Oddział Krynicki PTT przystąpił do realizacji wytyczonego zadania, wykupując grunt i pozyskując materiał budowlany.

Do prac budowlanych komitet przystąpił w trudnych warunkach zimowych na przełomie 1933/34 roku. W pierwszej kolejności wybudowano trzy betonowe zbiorniki o pojemności 12 000 litrów, oczyszczalnik oraz założono kanalizację. Dzięki uzyskaniu pożyczki z Funduszu Pracy można było kontynuować prace ciesielskie, które ukończono w połowie grudnia. 1934 r. W okresie świąt w schronisku prowizorycznie przywitali gości pierwsi gospodarze na Jaworzynie Krynickiej - Maria i Jan Kamykowie. W latach następnych Oddział cały swój wysiłek skierował na prace wykończeniowe. Świetlice i czytelnię umeblowano zgodnie z projektem Bogdana Tretera W 1937 r. budowę schroniska ostatecznie zakończono.

Brak bazy noclegowej na Jaworzynie Krynickiej skłonił działaczy PTT z Krynicy-Zdroju do podjęcia w 1945 działań w celu utworzenia nowego schronu. Kierowali nimi Józef Łuszczewski i Stanisław Nowak, którzy z prywatnych funduszy zakupili materiał z rozbieranego w Krynicy-Zdroju drewnianego domu. Po oczyszczeniu fundamentów budynku gospodarczego, stanowiącego zaplecze spalonego schroniska, postawiono na nich prowizoryczny budynek z jedną izba, świetlicą i małą kuchnią. Nad schronem, któremu nadano wdzięczna nazwę "Sarenka" pieczę przejęło, przekształcone w 1951 r. z Oddziału PTT, koło nowo powstałego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Krynicy-Zdroju, liczące kilkunastu członków. Działacze udostępniali turystom klucze, a w sezonie letnim prowadzili w schronie prowizoryczną działalność gastronomiczną. Na pragnących przenocować czekały składane łóżka typu "kanadyjka" sprowadzone z demobilu.

Schron "Sarenka" szybko okazał się za mały wobec potrzeb wywołanych przez na zwiększający się w szybkim tempie ruch turystyczny w uzdrowiskach sądeckich. W 1960 r., na zebraniu Oddziału PTTK w Krynicy-Zdroju prezes Oddziału, Jan Janiga, przedstawił projekt budowy nowego schroniska. Nieomal natychmiast po podjęciu akceptującej uchwały działacze krynickiego Oddziału przystąpili do realizacji projektu systemem gospodarczym. Środki na odbudowę spalonego schroniska przekazała Powiatowa Rada Narodowa w Nowym Sączu (50 000 zł) oraz Wojewódzki Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki w Krakowie (30 000 zł). Po oczyszczeniu połowy starych fundamentów i piwnicy został postawiony mały, parterowy, drewniany budynek. Gospodarzami w tym okresie byli Mieczysław Zieliński (1960-1962 i 1963-1966)) oraz Feliks Prorok (kilka miesięcy w 1962 r.). Obiekt do 1963 r. świadczył usługi noclegowe dla 20 osób.

W 1993 r. zaistniała konieczność przebudowy schroniska w celu dostosowania go do przepisów przeciwpożarowych, zapewniających bezpieczeństwo turystów. Projekt poprawy funkcji oraz dobudowy werandy i pomieszczeń gospodarczych wykonała firma "Domex" z Krakowa, a późniejsze zmiany naniósł inż. arch. Wojciech Wójtowicz z Krakowa. Przy projektowaniu kierowano się zasadą, aby budynek swoją sylwetką nawiązywał do architektury schronisk górskich oraz posiadał elementy regionalnego budownictwa pensjonatowego. Aby spełnić te warunki, konieczny okazał się remont kapitalny i całkowita przebudowa starego schroniska, z którego zachowano jedynie fundamenty.

Do prac budowlanych przystąpiono 16 czerwca 1994 r. W tym czasie na Jaworzynie funkcjonował, prowadzony przez Władysława i Grażynę Popardów oraz Michała Giercuszkiewicza, punkt gastronomiczny. W pierwszej kolejności wykonano roboty wewnętrzne, dzięki czemu uzyskano na poziomie przyziemia kompleks dla ruchu pasanckiego, składający się z baru dla 10 osób, narciarni, kuchni turystycznej oraz ogólnodostępnych sanitariatów. W wyższych kondygnacjach znajduje się 40 miejsc noclegowych z pełnym węzłem sanitarnym oraz jadalnia dla 40 osób.

Otwarcie nowego schroniska nastąpiło w dniu 22 czerwca 1997 r. Przybyli na nie zarówno członkowie władz naczelnych PTTK z drem Adamem Chyżewskim, ówczesnym prezesem Zarządu Głównego, na czele, jak również cały zarząd Oddziału Krynickiego PTTK, z prezesem Stanisławem Winterem. Władze samorządowe reprezentował burmistrz Krynicy-Zdroju Jan Golba. Nad sprawnym przebiegiem imprezy czuwał prezes Spółki "Karpaty", Jerzy Kalarus, oraz nowi gospodarze schroniska: Krystyna i Marian Dzwoniarscy. Po hucznym otwarciu, podczas którego przygrywała kapela góralska obiekt rozpoczął normalną działalność turystyczną, trwającą do dziś.

Barbara Rucka // http://www.cotg.pttk.pl